جامعیت خبر

خبر باید جامع و کامل باشد و به پرسش هایی که برای مخاطبان به وجود می آید. پاسخ گوید؛ بدین منظور باید کوشش کرد به پرسش هلی مربوطه به عناصر خیر به طور کامل پاسخ داده شود.

جذابیت خبر

رسانه های گروهی در شکل ارائه خبر باید به شیوه ای عمل کنند که آن را از یکنواختی خارج کنند. عدم جذابیت در ارائه خبر، موجب بی توجهی مخاطب خواهد شد و عنصر جذابیت، در صحنه مطبوعات، بدون در نظر گرفتن مخاطبین آنها مقدر نیست. برای شناخت ماهیت جذابیت باید به تأمل در باب نیازهای بشری همت گماشت.

نیازهای بشری را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

1- نیازهای بشری را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

2- نیازهای منشأ گرفته از ضعف بشری.

وجود انسان، سراپا فقر و نیاز است، اما همه آن نیازها مستحق اعتنا نیستند . تنها نیازهایی باید مورد اعتنا قرار بگیرند که منافی سلوک به سوی کمال وجودی او نیستند.

مقدمه :

برای حرفه خبرنگاری اصولی یکسان و بین المللی تعریف نشده است. این که چه طور باید کار کرد، یا اجازه می دهند چه طور کار کنیم از کشوری به کشور دیگر و حتی در میان مجموعه های خبری فرق می کند. با این حال، اصولی کلی وجود دارد که روزنامه نگارهای سراسر جهان اغلب با آن موافق هستند.

در سال 1987 از سوی سازمان یونسکو، اعلامیه ای درباره نقش رسانه های جمعی در تقویت صلح جهانی و تفاهم بین المللی به تصویب رسید که درآن بر تربیت اخلاقی و اجتماعی خبرنگاران ، آزادی مبادله اخبار و اطلاعات به عنوان یک حق اساسی، کوشش خبرنگاران برای دریافت اخبار و اطلاعات صحیح برای ارائه به عموم مردم، تحقیق و اندیشیدن در صحت خبر، تحریف یا مخدوش نکردن عمدی خبر، پنهان نکردن خبر از دید مردم، ایمان کامل به خیر، مصلحت و حسن نیت به جامعه، جرم دانستن تخطئه و افترا به اشخاص، جرم دانستن سرقت ادبی و انتساب اخبار به عقاید و مولفات دیگران و احترام گذاشتن به شهرت، شان و حیثیت افراد در آن تأکید شده بود.

خبر چیست؟

در تازه ترین کتابی که استادان دانشگاه علامه طباطبایی منتشر کرده اند، تعاریف گوناگون زیر بار نظر گرفت ابعاد مختلفی از خبر ارایه شده است:

- خبر گزارشی از واقعیت است، ولی هر واقعیتی را نمی توان خبر نامید.

- خبر پیامی است که احتمال صدق و کذب در آن وجود دارد.

- خبر الزاماً گزارش رویدادهای جاری (تازه ها) نیست، ممکن است واقعه یی که سالها قبل رخ داده، با نمایان شدن اطلاعات تازه ارزش خبری پیدا کند. (اخبار مربوط به مسافرتها، ملاقاتها، کنفرانسها، و ... )

خبرهایی نظیر اینکه «فردا برف خواهد بارید». ، «کنکور سراسری هفته آینده برگزار می شود» و یا «سمینار مطبوعات بهار آینده تشکیل می شود» از جمله خبرهایی هستند که مشمول تعاریف فوق قرار می شوند.

از دیدگاه دکتر یونس شکر خواه یکی از اساتید حوزه ارتباطات ، خبر (News) با اتفاق (Event) فرق دارد. رویداد مربوط به جهان واقعی و خبر مربوط به جهان رسانه ای است. به عنوان مثال؛ وقوع توفان یا سیل یک رویداد است اما اگر همین رویداد در روزنامه ای چاپ یا در خبرگزاری ، سایتهای اینترنتی منتشر یا از صدا و سیما پخش شود؛ آن مسئله دیگر یک رویداد نیست بلکه یک خبر محسوب می شود.

خبر، نقل واقعی و عینی حوادث جاری مهم است که در روزنامه چاپ میشود و مورد توجه خوانندگان قرار می گیرد. خبر، گزارش مناسب خلاصه و دقیق یک رویداد است، نه خود رویداد. خبر ، نقل ساده، خالص وقایع جاری است. خبر، اعلام و بیان وقایع جالب زندگی اجتماعی و نقل عقاید و افکار عمومی است.

به این ترتیب همانگونه که ملاحظه می شود دستیابی به یک تعریف مشترک و جامع و به عبارت دیگر ارائه یک تئوری جامع ومانع برای خبر ، بسیار دشوار می نماید. اما اگر خبر را گزارشی بیطرفانه ، دقیق و در عین حال صحیح و عینی از یک رویداد مفروض بدانیم، وجود برخی از شاخصها و معیارها به انتخاب آن «رویداد» از میان هزاران رویداد دیگر به عنوان «خبر» کمک می کند این عناصر موجود در رویداد را که به گزینش رویداد و تبدیل شدن آن به خبر می انجامند، ارزشهای خبری (Values News) می نامیم.

ارزش های خبری کدامند؟

هر رویداد وقتی بعد در برگیری دارد که روی تعداد زیادی از افراد جامعه تأثیری در زمان حال و آینده داشته باشد.

مثال اول:

ü       واکسینه شدن جوانان کشور در برابر بیماری هپاتیت ب

ü       واکسینه شدن جوانان استان در برابر بیماری هپاتیت ب

ü       واکسینه شدن دانش آموزان شهر اصفهان در برابر بیماری هپاتیت ب

ü       واکسینه شدن دانش آموزان یک مدرسه در برابر بیماری هپاتیت ب

بدون شک دربرگیری گزینه اول بیش از گرینه های دیگر است. بنابراین فراگیری یک رویداد بهترین علامت یک رویداد برای تبدیل شدن به خبر است . مهم نیست که یک رویداد از نظر فراگیری مثبت یا منفی باشد، میزان فراگیری آن ملاک است.

مثال دوم:

ü       زلزله یکی از روستاهای اطراف بم را لرزاند.

ü       زلزله در چندین روستای اطراف بم باعث کشته و زخمی شدن تعداد کثیری از اهالی روستا شد.

ü       زلزله بم تلفات زیادی به همراه داشت.

ü       بدیهی است که آمار کشته شدگان زلزله در استان کرمان بسیار بالا است.

2- شهرت – Prominence

اشخاص حقیقی یا حقوقی معروف، مکان ها و شهرهای معروف، شخصیت های مذهبی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی یا سازمان ها و ادارات خصوصی و دولتی که به خاطر کارها یا خدمتشان در گذشته میان مردم شناخته شده باشند و هر چیزی که از عنصر شهرت برخوردار باشد، می تواند به یک خبر تبدیل شود.

مثال: رئیس جمهور، برج میلاد، تخت جمشید ، خسرو شکیبایی و ....

3- برخورد، اختلاف، تضاد-Conflict

این گونه رویدادها حاوی برخورد (اختلاف یا تضاد) میان افراد، گروه ها، ملت ها و حیوانات با یکدیگر یا با طبیعت است. برخورد ممکن است به صورت جسمانی (طبیعی) یا فکری(ایدئولوژی و عقیدتی) باشد.

اخبار سرقت، جنایت، سیل، جنگ، اعتصاب، سوء استفاده های مالی و جدال های سیاسی از جمله رویدادهایی هستنذ که عامل برخورد، اختلاف و یا تضاد در آنها وجوددارد.

مثال :

ü       تکذیب خبر حمایت مجاهدین انقلاب از موسوی

ü       اوباما ترور شد

ü       طالبان مسئولیت حمبه به مرکز مشاورعه مهاجرت آمریکا را بر عهده گرفت.

4- استثنا و شگفتی –Oddity

رویداد غیر عادی، استثنایی عجیب و یا نادر است. در بعضی موارد، این رویداد ها بر خلاف پیش بینی یا انتظار اتفاق می افتد. اختراعات و اکتشافات را می توان به عنوان نمونه هایی ازاین بعد خبری نام برد. معمولاً این خبر با «ترین »ها می آید.

مثال: پیرترین فرد جهان ، بلندترین آسمان خراش دنیا و ...

5- بزرگی، فراوانی در تعداد و مقدار Magnitude

این بعد خبری فقط مربوط به اعداد و آمار است. ارقام ممکن است، تعداد نفرات یا میزان خسارت های جانی و مالی باشد. هر چه تعداد و یا مقدار زیادتر باشد، اهمیت این بعد خبری بیشتر است . وقتی عدد و رقم در هر رویدادی بالا باشد؛ به معنای است که با توجه به دربرگیری موضوع اولین ارزش خبری است که خبرنگار باید به آن توجه داشته باشد.

مثال:

ü       حضور صد هزار تماشاگر در ورزشگاه آزادی

ü       اختلاس هزار میلیارد تومانی مدیر عامل یک شرکت بازرگانی

ü       ده هزار موبایل تا دو هفته دیگر واگذار می شود.

6- مجاورت Proximity

اساساً مخاطبان رسانه ها ترجیح می دهند ابتدا از خبرهای مربوط به محله، شهر، کشور و کشورهای همجوار خود اطلاعات کسب کنند. همانطور که واقعه ای برای یک نفر خبر است، ممکن است برای فرد دیگر خبر نباشد و یا رویدادهای که برای یک شهر خبر است، ممکن است برای شهر دیگرارزش خبری یکسان نداشته باشد. مجاورت برای مخاطب می تواند به دو صورت ارزش خبری داشته باشد؛

جغرافیایی و معنوی.

مجاورت جغرافیایی

در این حالت، خاطب در درجه اول مایل است در مورد رویدادهای محل و شهری که در آن زندگی می کند، آگاهی به دست آورد. هر چه فاصله رویداد تا شهری که مخاطب در آن زندگی می کند، دورتر باشد، ارزش خبری این بعد کمتر است.

مجاورت معنوی

تحقیقاتی که در زمینه ارزش های خبری انجام شده، نشان می دهد که بعد از مجاورت معنوی در بسیاری از موارد اگر برای مخاطب ارزش خبری بیشتری نسبت به مجاورت جغرافیایی نداشته باشد، ارزش خبری کمتری هم دارند.

اخباری وجود دارد که به لحاظ جغرفیایی با مخاطب فاصله ی زیادی دارد اما به واسطه اهمیت اتفاقات آن منطقه، تأثیرات و میزان دربرگیری آن از ارزش خبری بالایی برخوردار است.

مثال: وقتی با اخبار مربوط به آمریکا یا فلسطین و لبنان مواجه می شویم؛ برای ایران معنادار و حائز اهمیت است بنابراین در مطبوعات منتشر می شوند.

7- تازگی – Timeliness

زمان یا تازگی رویداد به مطلب خبری ارزش ویژه ای می دهد. حرفه ای های دنیای ژورنالیسم می گویند هر چه زمان وقوع رویداد در واقع فاصله زمانی وقوع آن تا انتشار رویدادی که قابلیت خبر بودن رادارد، کوتاهتر باشد؛ تازه تر و جذاب تر خواهد بود. اگر خبر به موقع منتشر نشود، مخاطب به منابع دیگر خبری مراجعه و نیاز خبری خود را از آنان تأمین خواهد کرد. در واقع تازگی خبر مبنای رقابت خبرگزاری ها، روزنامه ها و همه رسانه ها با یکدیگر است.

عناصر خبر News Elements

جنس هر خبر همه سبک های خبر نویسی از شش عنصر یا ماده تشکیل می شود که به آنها "عناصر خبر" می گویند . از آنجا که عناصر خبری بر مبنای طرح شش پرسش هستند به همین دلیل آنها را می توان در قالب این فرمول به خاطر سپرد:

5w+H = عناصر خبری

خبرنگار قبل از نوشتن خبر باید مشخص کند که کدام یک از اطلاعاتی که در دست دارد اهمیت بیشتر و کدام یک از اهمیت کمتری برخوردار است. دراین صورت است که عناصر خبر و ارزش های خبری می توانند خبرنگار رادر نوشتن خبر یاری دهند.

عناصر خبری عبارتند از : که؟ (چه کسی ) – کجا؟ - کی؟ - چه؟ (چه چیزی)چرا؟ و چطور؟ (چگونه).

1)- که؟(چه کسی )-Who

خبرنگار باید دقیقاً بداند که چه کسی یا چه کسانی در پیدایش رویداد دخالت داشته اند. بنابراین لازم است خبرنگار نام، نام خانوادگی دقیق، سن و اطلاعات مشابه دیگری را که برای تکمیل خبر لازم می داند، تهیه کند.

ü       نشست مشترک لاریجانی با کارکنان مجلس

ü       مذاکره مستقیم ایران و آمریکا برای حل مشکلات افغانستان

ü       پورکاشیان صدرنشین مسابقات باوان شد

محل رویداد در ارزش خبر تأثیر دارد. در بیشتر موارد، یک خبر شهری یا مملکتی نسبت به یک خبر خارجی برای مخاطب ارزش بیشتری دارد.

ü       مسابقه فوتبال ایران و عربستان در استادیوم آزادی برگزار می شود.

ü       برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال 2010در افریقای جنوبی

3-کی؟ -When

از ارزش های خبری یادشده زمان یا تارگی خبر از اهمیت خاصی برخوردار است. اگر خبر جدید است، خبرنگار باید بعد تازگی خبر را در مقدمه خبر نشان می دهد. در مواقعی که مدتی از وقوع رویداد گذشته است یا عامل زمان چندان اهمیت ندارد ، ذکر زمان ضروری نیست.

ü       انتخابات دور دهم ریاست جمهور خرداد 88برگزار می شود

ü       کنکور رشته هنر 28 تیرماه برگزار می شود.

4- چه؟ -What

در خبر نویسی عنصر «چه» به ماهیت رویداد مربوط می شود . «چه» ممکن است یک حادثه رانندگی، آتش سوزی، تصویب یا رد لایحه های قانونی باشد. «چه» معمولاً در مقدمه خبر قرار می گیرد اما در مورد یک رویداد خبری، خبرنگار باسید مشخص کند از میان مطالب مختلفی که یک رویداد را به وجود می آورد، کدام یک از اهمیت بیشتری برخوردار است.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: